Tác giả: Nguyễn Khánh Châm (sưu tầm)
Lễ hội Thiết kế sáng tạo Hà Nội là hoạt động thường niên của TP Hà Nội nhằm triển khai Kế hoạch thực hiện các sáng kiến gia nhập Mạng lưới các Thành phố Sáng tạo của UNESCO, thúc đẩy phát triển công nghiệp văn hoá, khẳng định vị thế tiên phong của Hà Nội ở tầm quốc gia, hội nhập với xu thế kinh tế sáng tạo quốc tế.
Năm 2023, Lễ hội Thiết kế sáng tạo Hà Nội năm 2023 có chủ đề “Dòng chảy” tập trung vào 3 trụ cột chính: Thiết kế, Cộng đồng và Sáng tạo; nhằm hướng tới dòng chảy huyết mạch kết nối giá trị lịch sử, văn hoá, kinh tế, xã hội của Thủ đô, tuyến trải nghiệm của Lễ hội nhấn mạnh vào sự kết nối hai bên bờ sông qua cầu Long Biên lịch sử, đồng thời làm nổi bật các giá trị văn hoá lịch sử tại các quận, huyện trên địa bàn TP. Bên cạnh đó, chính sách di dời các cơ sở sản xuất công nghiệp ra khỏi nội đô đã và đang để lại những di sản công nghiệp giàu tiềm năng chờ được đánh thức.
Theo kế hoạch, Lễ Khai mạc Lễ hội Thiết kế sáng tạo Hà Nội năm 2023 được tổ chức vào lúc 19 giờ 30 ngày 17/11 tại Nhà máy Xe lửa Gia Lâm. Phát biểu tại buổi họp báo, Giám đốc Sở VH&TT Hà Nội Đỗ Đình Hồng nhấn mạnh, Lễ hội là cơ hội để tạo ra những trải nghiệm biến di sản công nghiệp thành tổ hợp văn hoá sáng tạo, tạo ra dịch vụ, sản phẩm mới và thu hút đầu tư, thực hiện chiến lược phát triển Công nghiệp văn hoá Thủ đô, hướng đến phát triển bền vững. Với tầm nhìn chuyển đổi này, Nhà máy Xe lửa Gia Lâm là điểm nhấn của Lễ hội năm nay - có tiềm năng trở thành tổ hợp văn hoá sáng tạo mới vô cùng hấp dẫn giới trẻ của TP Hà Nội.
“Đánh dấu năm thứ 3 tổ chức, Lễ hội năm nay diễn ra ở quy mô lớn, là nơi các chuyên gia, các tổ chức trong nước và quốc tế, nghệ sĩ, cộng đồng sáng tạo trong mọi lĩnh vực từ thiết kế, nghệ thuật, âm thanh, ánh sáng…đến những đội ngũ thiết kế trong vận hành, tổ chức, các bạn sinh viên, tình nguyện viên, đội ngũ vệ sinh môi trường, các công nhân nhà máy xe lửa Gia Lâm, đường sắt... Ban Tổ chức đang cùng nhau đồng hành để tạo nên sân chơi sáng tạo, phát huy ý tưởng, kết nối các nhà sáng tạo đem lại cho công chúng Hà Nội, khách du lịch trong và ngoài nước một sản phẩm văn hóa sáng tạo đa dạng, chất lượng, màu sắc, thể hiện nguồn nội lực dồi dào bất tận của Hà Nội. Khuyến khích hình thành cộng đồng sáng tạo; kết nối đa lĩnh vực công nghiệp văn hoá khác nhau như: kiến trúc, mỹ thuật, nghệ thuật biểu diễn, thiết kế, ... hình thành các nền tảng sáng tạo nhằm phát huy các nguồn lực văn hóa, đặc biệt văn hóa truyền thống của Hà Nội” – ông Đỗ Đình Hồng nhấn mạnh.
Trong xuyên suốt Lễ hội, từ ngày 17 đến 26/11, dự kiến có hơn 60 hoạt động văn hóa với 4 công trình giới thiệu kiến trúc, hơn 20 trưng bày và triển lãm, hơn 20 hội thảo, tọa đàm trong đó có 5 hội thảo quốc tế, 9 hoạt động giới thiệu nghệ thuật, chuỗi sự kiện cộng đồng, hội chợ sáng tạo được tổ chức tại tuyến địa điểm chính của Lễ hội là Nhà máy xe lửa Gia Lâm, tháp nước Hàng Đậu và vườn hoa Vạn Xuân; Ga Long Biên; Ga Gia Lâm và các hoạt động, sự kiện văn hóa trên địa bàn các quận huyện thị xã tại Hà Nội. Lễ hội có sự tham gia của hơn 200 các đơn vị, nhà sáng tạo và nghệ sĩ thuộc các đối tượng khác nhau trong các lĩnh vực thiết kế sáng tạo, đặc biệt là nhiều nghệ sĩ trẻ đã đang tích cực tham gia ý tưởng và đồng hành cùng chương trình.
Đánh thức di sản, khơi nguồn sáng tạo
Lễ hội Thiết kế sáng tạo Hà Nội năm 2023 truyền đi thông điệp: Thiết kế sáng tạo - Đánh thức di sản công nghiệp, giúp biến đổi các nhà máy, kho xưởng đang “say ngủ” thành tổ hợp sáng tạo mang tính thẩm mỹ và giá trị giáo dục cao.
Các hoạt động nghệ thuật, hoạt động trình diễn của cộng đồng với chủ đề “Dòng chảy” tại Nhà máy Xe lửa Gia Lâm sẽ là sự kết hợp sự sáng tạo trên nền tảng truyền thống và đương đại, hay “âm cảnh ga Hà Nội” là một sự sắp đặt âm thanh đặc sắc. Hoạt động Hội chợ thủ công nghệ thuật là nơi quy tụ nhiều người trẻ đang theo đuổi các ngành nghề sáng tạo với những bản sắc riêng biệt của từng cá nhân, bên cạnh đó còn các nhóm sáng tạo, các không gian sáng tạo, nghệ nhân của các làng nghề truyền thống tham gia hứa hẹn mang tới sân chơi cởi mở, kích thích sự sáng tạo cho đội ngũ thiết kế trẻ. Nhiều tọa đàm, hội thảo trong lĩnh vực thiết kế sẽ diễn ra trong sự kiện: Diễn đàn Mạng lưới các Thành phố sáng tạo của UNESCO khu vực Đông Nam Á tại Hà Nội, Hội thảo quốc tế “Thành phố sáng tạo Hà Nội - Xây dựng thương hiệu và phát triển nguồn lực”, Hội thảo “Công viên văn hoá đa chức năng tại khu vực bãi nổi và bãi ven sông Hồng” và nhiều hội thảo, toạ đàm quy tụ các chuyên gia lĩnh vực sáng tạo và cộng động sáng tạo tham gia, là nơi cộng đồng sáng tạo, giao lưu, kết nối, trao đổi thông tin và cùng nhau sáng tạo…
Lễ hội Thiết kế sáng tạo Hà Nội 2023 là nơi các nghệ sĩ, các nhà sáng tạo giới thiệu nhiều tác phẩm mới độc đáo và ấn tượng như: Triển lãm “Thủy phủ” của nghệ sỹ Trịnh Minh Tiến; Triển lãm sắp đặt hội họa “Tiếng gọi” của họa sỹ Thu Trần và nhà thiết kế Nguyễn Hồng Hạnh; Triển lãm nghệ thuật đương đại “MAP 2023 - Chuyển động Ngoại biên" - Heritage Space và nhiều trưng bày sắp đặt sáng tạo trong các lĩnh vực khác… Các hoạt động vui chơi, văn hóa ẩm thực trải nghiệm thực tế ảo và các trò chơi, là sân chơi kích thích sáng tạo trẻ em, hoạt động giới thiệu ẩm thực phong phú và đa dạng với món ăn truyền thống và phù hợp với mọi lứa tuổi.
Theo Chủ tịch Hội Kiến trúc sư Việt Nam Phan Đăng Sơn, tại Hà Nội có những không gian bị “ngủ quên” nhưng từ Lễ hội sẽ hướng đến việc “đánh thức”. Ban Tổ chức mong rằng đánh thức một cách rực rỡ để khơi nguồn sáng tạo, khơi nguồn dòng chảy, làm cho dòng chảy trở nên huyền diệu, hấp dẫn và đi vào tương lai.
“Thời điểm tổ chức Lễ hội rất đặc biệt khi Hà Nội đã đưa ra chiến lược mới phía sông Hồng nhằm phát triển hai bên bờ sông. Lễ hội nhằm gắn kết không gian, thời gian và việc được cho phép mở rộng không gian đến tất cả các quận, huyện của giúp sau này người dân có nhiều nơi để đến, thậm chí cả vùng xa xôi” – ông Phan Đăng Sơn nhấn mạnh.
Lễ hội Thiết kế sáng tạo Hà Nội năm 2023 mang tinh thần sáng tạo đã và đang được lan toả tới các quận, huyện và các làng nghề trên toàn TP với sự tham gia của chuỗi các sự kiện văn hóa, nghệ thuật, sáng tạo và đổi mới trên các địa phương. Lễ hội đã ngày càng được khẳng định và góp phần truyền cảm hứng sáng tạo, hứa hẹn trở thành một bệ phóng cho sức mạnh sáng tạo của Thủ đô, hướng đến hoạt động kinh tế của tương lai, bền vững và có tính lan tỏa tạo động lực cho các ngành công nghiệp văn hoá, dịch vụ khác phát triển.
