Trần Văn Cẩn – Tiểu Sử Cuộc Đời, Sự Nghiệp & Tác Phẩm

Trần Văn Cẩn ( 1910 – 1994) sinh ra tại Kiến An, Hải Phòng là một họa sĩ nổi tiếng Việt Nam. Từ năm 1938 đến năm 1944 Trần Văn Cẩn là sinh viên trường École des Beaux-Arts d’Indochine trong nhiệm kỳ của nhà điêu khắc người Pháp Évariste Jonchère.

Trần Văn Cẩn, Hữu Ngọc và Vũ Huyền đã đồng sáng tác một trong những cuốn sách đầu tiên bằng tiếng Anh về các họa sĩ đương đại Việt Nam, (xuất bản tại Hà Nội năm 1987), trong đó viết rằng Cẩn được biết đến vì ông đã xuất sắc trong tất cả các các phương tiện nghệ thuật mà ông đã tham gia – tranh sơn mài, tranh sơn dầu, khắc in trên khối gỗ, và được coi là người tiên phong trong việc chuyển đổi sơn mài từ thủ công của một nghệ nhân thành một phương tiện biểu đạt cho hội họa. Ông đã giành giải nhất tại các cuộc Triển lãm Nghệ thuật Quốc gia 1960, 1967 và 1980.

Cũng như tiểu sử của tất cả các họa sĩ trong cuốn sách, có sự nhấn mạnh về sự ủng hộ và liên kết của Chủ nghĩa dân tộc, chẳng hạn như tham gia vào hai cuộc chiến tranh giành Độc lập Quốc gia, hơn là ảnh hưởng và nguồn cảm hứng của họ với tư cách là nghệ sĩ.

Sự Nghiệp của Trần Văn Cẩn

Ông đã nói rằng ‘Phản đối những quan niệm thuộc địa của giám đốc trường này, để sống bằng nghệ thuật của mình (tại L’ecole des Beaux Arts de Indochine, nơi ông tốt nghiệp năm 1936). Ông hoạt động trong Hội Văn hóa Cứu quốc trước Cách mạng Tháng Tám năm 1945… và góp phần khai sinh ra nền nghệ thuật xã hội chủ nghĩa và dân tộc.

Khi còn là sinh viên tại L’ecole des Beaux Arts de Indochine, ông đã bị ảnh hưởng nặng nề bởi Joseph Inguimberty (1896 – 1971) một trong những người sáng lập trường. Taylor – thống đốc thực dân Pháp cuối cùng ở Việt Nam đã tổ chức một cuộc triển lãm, mà phần lớn đã bị bỏ qua trong các ghi chép của Việt Nam về mỹ thuật thời kỳ thuộc địa. Thực tế các tác phẩm nghệ thuật của Trần Cẩn Vân, Nguyễn Gia Trí, Tô Ngọc Vân, Bùi Xuân Phái đều được trưng bày cùng với các nghệ sĩ châu Âu nổi tiếng như Jean-Antoine Watteau, Eugene Delacrois, Edgar Degas và Paul Cézanne. Bà tiếp tục gợi ý rằng nếu không nhờ nỗ lực chính trị nhằm thiết lập một Nhà nước Độc lập, thì những ảnh hưởng nghệ thuật nước ngoài đối với thực tiễn và cộng đồng nghệ thuật ở Việt Nam có thể đã được thừa nhận một cách dễ dàng hơn.

Tuy nhiên, một lý do khác khiến các nghệ sĩ Việt Nam muốn phủ nhận ảnh hưởng của Pháp và nhấn mạnh sự đồng tình của họ, đó là bài báo có ảnh hưởng của Trường Chinh, ‘Chủ nghĩa Mác và văn hóa Việt Nam’ được trình bày trong một hội nghị năm 1948, chủ trương rằng Chủ nghĩa Hiện thực Xã hội phải là gốc rễ của tất cả sáng tạo, và yêu cầu “tích cực trở lại những gì độc đáo của Việt Nam, hay nói một cách đơn giản là… yêu cầu Việt hóa.”

Hồ Chí Minh ủng hộ quan điểm này, người không muốn nghệ sĩ trở thành một người có trí tuệ ưu tú, thay vào đó, ông chỉ đạo họ chuyển mình giữa các công nhân, nông dân và binh lính tại các chiến trường, và phục vụ ‘như những người làm nhiệm vụ cho hệ thống tuyên truyền của chính phủ, một tình hình chỉ thay đổi sau Đổi mới vào đầu những năm 1990.

Các Tác Phẩm Nghệ Thuật của Trần Văn Cẩn

Nghệ sĩ Trần Văn Cẩn đã danh hết mình cho sáng tạo nghệ thuật. Ông là một cây đại thụ trong làng Mỹ thuật Việt Nam và là một tấm gương sáng về tác phẩm nghệ thuật của các thế hệ mai sau. Những tác phẩm nổi tiếng có thể kể đến như:

Tát nước đồng chiêm

Thiếu nữ đọc sách

Hai thiếu nữ trước bình phong