Phát huy và phát triển Mỹ thuật Thủ đô trong giai đoạn mới.
Ngày đăng : 10:03:29 15-08-2022
Tham luận “Đại Hội - HLH Văn Học Nghệ Thuật Hà Nội nhiệm kỳ (2020-2025) ”
Họa Sĩ – PBMT Nguyễn văn Chiến
Chào mừng Đại Hội - HLH Văn Học Nghệ Thuật Hà Nội nhiệm kỳ (2020-2025). Hội Mỹ thuật Hà Nội là một trong 9 Hội chuyên ngành, có tham luận hưởng ứng, xin chúc Đại hội thành công tốt đẹp.
Hội Mỹ thuật Hà Nội không ngừng phát huy, phát triển, với trên 500 hội viên là lực lượng sáng tác mạnh, giữ vị trí quan trọng, làm nên thành tựu MTTĐ nói riêng và Hội LLVHNTHN nói chug. Các nghệ sĩ tạo hình luôn mở rộng tìm tòi nghệ thuật, đa dạng, phong phú đề tài, chất liệu, thể loại, chú trọng nâng cao chất lượng tác phẩm, sáng tác với những yêu cầu và quan niệm mới của thời đại. Số lượng tác phẩm ngày càng phong phú, và có nhiều khởi sắc. Đồng thời quan tâm hướng tới có những tác phẩm xuất sắc, đỉnh cao.
Hội coi trọng sáng tác, tập hợp và tổ chức, thúc đẩy hoạt động Mỹ thuật có những hiệu quả. Hội đã tổ chức nhiều chuyến đi “Thực tế một ngày”, “ngắn ngày”, hoặc các “Trại sáng tác”. Tạo điều kiện cho hội viên tiếp cận các: Thắng cảnh, Di tích lịch sử - văn hóa, các nơi lao động, sản xuất, xây dựng, đến với bộ đội Biên phòng và biển đảo thâm nhập cuộc sống, tạo nguồn cảm hứng sáng tác.
Sự chú trọng phát huy thành tựu, nâng cao chất lượng tác phẩm, phát triển cùng thời đại, là mục đích hàng đầu. Các nghệ sĩ tạo hình Thủ đô coi vinh dự đi liền trách nhiệm, đem tài năng sáng tác. Lấy hiện thực cuộc sống là nguồn sinh lực vô tận, nuôi dưỡng sáng tác. Đi sâu gắn bó với các mặt cuộc sống đi lên của Hà Nội và đất nước, Tinh thần: Hà Nội với cả nước - Cả nước với Hà Nội. Các họa sĩ, điêu khắc phản ánh nhiều đề tài, khai thác nhiều khía cạnh đời sống để sáng tác. phát triển phong cách, gợi mở cái mới nghệ thuật. Sáng tác trên nhiều chất liệu, thể loại. đề tài: Lịch sử truyền thống và Cách mạng, Bảo vệ tổ quốc, Lao động, sản xuất, xây dựng phát triển thủ đô. Từ các tranh: phong tục, lễ hội, truyền thống chống ngoại xâm, chiến tranh cách mạng, đến sinh hoạt đời sống thực tại, hoặc chân dung, phong cảnh Hà Nội và cả các vùng miền đất nước. Sáng tác đi với triển lãm, giao lưu, quảng bá tác phẩm với xã hội.
Đổi mới, mở cửa, hội nhập, trân trọng những sáng tạo, kế thừa, phát huy tìm tòi cái mới, khơi dậy mọi tiềm năng Mỹ thuật, Để nghệ thuật đa diện, đa dạng, phong phú, hướng nghệ thuật đi vào cuộc sống. Coi trọng nâng cao chất lượng nghệ thuật, phát triển chuyên nghiệp, phong cách tác giả, đề cao bản sắc dân tộc. Từng bước hội nhập với mỹ thuật thế giới. Những yếu tố địa dư, môi trường thiên nhiên, con người, phong tục tập quán, truyền thống văn hoá , văn nghệ của thủ đô văn hiến, đã tác động đến sáng tác Mỹ thuật, tạo nên những đặc điểm, đặc trưng, phong cách, làm đậm nét Mỹ thuật Thủ đô Hà Nội.
Trách nhiệm sáng tạo hoàn toàn ở tài năng nghệ sĩ, mọi tài năng được phát huy, kế thừa, tìm cái mới, phản ánh những nội dung, chủ đề mà không ai làm thay. Hội viên tự khắc phục khó khăn, tự lo, tự vượt mình, ngày càng có ý thức về đổi mới, từng bước vươn lên trong sáng tác, định hình phong cách. Nghệ sĩ Có nhiều cách tiếp cận hiện thực, cách nhìn độc đáo, tìm tòi đa dạng thể loại, xử lý chất liệu thể hiện tác phẩm. Mỗi tác giả sáng tạo, góp vào cái chung, mở ra diện mạo mới những khởi sắc mới, hướng nghệ thuật: chân, thiện, mỹ. Thành tựu MTTĐ 5 năm qua, là sự nỗ lực tích cực sáng tác của hội viên trong thời kỳ đổi mới, hội nhập quốc tế.
Từ vận động sáng tác, tổ chức đi thực tế, sáng tác và triển lãm, được hội viên hưởng ứng. Triển lãm MTTĐ trở thành truyền thống, không thể thiếu trong đời sống văn hóa tạo hình hàng năm vào dịp 10 -10. Đây là một hoạt động trọng tâm của Hội. Triển lãm là ngày hội của giới Mỹ thuật thủ đô, gặp gỡ giao lưu nghề nghiệp với những sáng tác mới. Ngoài ra, còn có các triển lãm khác, như Triển lãm Chuyên đề về Bác Hồ (5- 2015), hoặc triển lãm cá nhân của các tác giả hội viên. Kết quả sáng tác với số lượng lớn Tranh - Tượng đã chọn trưng bày trong các Triển lãm MTTĐ. Nhiệm kỳ (2015 – 2020) là: 1260 tác phẩm (Cụ thể: Năm 2015 là: 260 tác phẩm. Các năm: 2016, 2017, 2018 2019 và 2020 mỗi năm:250 tác phẩm). Hội đã chọn “Trung tâm Triển lãm” (ở Vân Hồ) làm nơi, mới đủ sức trưng bày số lương tác phẩm. Cho thấy MTTĐ phát triển mạnh cùng thời đại, góp vào sự quảng bá mỹ thuật, mở rộng đời sống văn hóa tạo hình đến với công chúng. Trong các triển lãm có nhiều thủ pháp, về kỹ thuật, hình thức mới, biểu hiện ngôn ngữ tạo hình, chuyển tải nội dung gây được những ấn tượng đáng kể. Sự phát triển Mỹ thuật về nền rộng là thấy rất rõ, nhưng còn thiếu đỉnh cao. Triển lãm MTTĐ, trao giải thưởng, in sánh vựng tập Triển lãm MTTĐ hàng năm là sự quyết tâm của Hội. Các sách đó ghi nhận sự hoạt động và phát triển, để hội viên theo dõi về sáng tác để phát huy, và giúp cho “Nghiên cứu - Phê bình Mỹ thuật” có tư liệu. Rất cần chú trọng chất lượng ảnh chụp tác phẩm gửi đến. Ngoài ảnh để HĐNT chọn trưng bày, Hội nên yêu cầu hội viên gửi các ‘File ảnh tranh – tượng’ chuyển qua Emai của Hội. Tránh phải Sken quét lại ảnh, làm giảm chất lượng. Sách Tranh -Tượng TLMTTĐ cần được nâng cao, có thể in để phát hành, nhằm quảng bá MTTĐ.
Trong thời gian “chống dịch Covit19”, các Họa si - Điêu khắc Thủ đô vẫn hoạt động tại nhà, dành thời gian sáng tác. Trao đổi giáo lưu trên mạng Internet về suy nghi và hoạt động của mình với bạn bè đồng nghiệp. khắc phục khó khăn, tạo không khí lạc quan. Nhiều tác giả có tác phẩm về ‘chống Covit19’ tham gia triển lãm.
Hội MTHN với nôi lực, với vai trò của một hội chuyên ngành đã và đang phát huy thành tựu, để thúc đẩy phát triển, là sự nỗ lực lớn của Hội viên. Tuy nhiên trong nhiệm kỳ qua, không tránh khỏi những nhược điểm, cần khắc phục. Ta hy vọng và đặt niềm tin vào của Ban chấp hành mới trong trong nhiệm kỳ (2020 - 2025) để Mỹ thuật Thủ Đô không ngừng phát triển.
Cần chú ý hơn nữa về các nội dung đề tài Hà Nội với nhu cầu “Tác phẩm nghệ thuật tầm vóc lớn, kết tinh giá trị đỉnh cao” . Đó là đòi hỏi những tác phẩm dài hơi, tầm cỡ, mang chủ đề nội dung lớn về xã hội lịch sử, chiến tranh cách mạng của Thủ đô và đất nước. Do vậy ngoài sự nỗ lực của tác giả, phải cần có sự bảo trợ, đầu tư, của nhà nước cho những tác phẩm lớn xứng tầm lịch sử. Để nghệ sĩ có điều kiện phát huy sáng tạo.(*)
Tranh: “Bảo vệ Biển đảo Tổ quốc” sơn dầu - Nguyễn Văn Chiến (Triển lãm MTTĐ).
Ta tự hào về Thủ đô đã trên ngàn năm tuổi, là nơi hội tụ phat huy phát triển và lan tỏa tinh hoa. Mỹ thuật Thủ đô Hà Nội với đà ngày càng phát triển, tô đậm thêm truyền thống Văn hóa ngàn năm Thăng Long Văn hiến, đáp ứng nhu cầu thẩm mỹ tạo hình ngày càng cao của người Hà Nội, của thủ đô vì hòa bình. Mỹ thuật Thủ đô góp vào công nghiệp văn hóa xây dựng con người mới Thủ đô, trong công cuộc đổi mới phát triển của đất nước. (NVC)
………………………………………
Cần nói thêm (*) Sáng tác Tranh Tượng về các đề tài lớn, lịch sử truyền thống và cách mạng của Thủ đô và đất nước?
Cơ chế thị trường đặt ra nhiều thách thức trước loại nghệ thuật này. Nghệ sĩ sáng tác triển lãm một lần? rồi mng về ‘để đấy’? Loại tranh “khó bán”. Bảo tàng, nhà nước công sở cũng không mấy mua, sử dụng tác phẩm còn hạn hẹp. Trong khi nhu cầu kinh tế của nghệ sĩ luôn cần để tiêp tục đời sống và sáng tác.Nên số lượng sáng tác vê đề tài đó thưa dần. Chả lẽ vấn đề vốn được cho là “quan trọng” lại là chuyện “bàn hão”sao? Trước những sự kiện lón lao của Thủ Đô và Quốc gia , đất nước đã giành được vẻ vang trong lịch sử. Thì đâu là tác phẩm tiêu biểu tầm cỡ về: “Ngàn năm Thăng Long-Hà Nội”?? đâu là “CMTháng 8, lập nên nhà nước cánh mạng”? Đâu là GPTĐ? ĐBP trên không tháng Chạp - đập tan không lực Hoa Kỳ xâm phạm ? Đâu là GPMN? Hay các sự kiện lớn, Các trận đánh lớn trong lịch sử…? Những ngày kỷ niệm quan trọng lấy gì để tôn vinh, tuyên truyền …chả lẽ, chỉ biết “dậm chân, tại chỗ” đưa ra “Trình/ Chiếu/Diễn/Ca” cái đã có (đã cũ, lại chưa đủ tầm)? mà đòi hỏi cần có những tác phẩm nghệ thuật xứng tầm đáp ứng?
Bây giờ chỉ còn thấy phía Quân đội (TCCT và BTQS) phát động, với các cuộc Vận động: “sáng tác về Đề tài LLVT và CTCM” hàng năm với định kỳ 5 năm? Đây là vấn đề không chỉ “Vận động hành chính”, mà phải là vấn đề thực sự của sáng tác, của học thuật, của nhu cầu bức thiết xã hội, là nhà nước đặt hàng, đầu tư, để tài năng nghệ sĩ thực hiện. Thúc đẩy công nghiệp Văn hóa nghệ thuật thủ đô phát triển, trong công cuộc xây dựng đất nước và bảo vệ tổ quốc.
Những “Tác phẩm Hoành tráng mang nội dung tầm vóc lớn, kết tinh giá trị nghệ thuật đỉnh cao”, Cần được hiểu đầy đủ các tố chất: tầm vóc lớn, giá trị nội dung và nghệ thuật đỉnh cao. Thiêu hụt các yếu tố đó là bất thành. Để tránh hiểu lầm: cứ kích thước to là hoành tràng? Hay đơn thuần cứ ghép/gộp hình ảnh mà cho là nội dung lớn? Hoặc kích thước nhỏ mà có ưu điểm này nọ? lại cho là HT? đều không phải nghệ thuật này. Tức phải đồng bộ thực sự tầm vóc. Mỹ thuật thế giới cho thấy: Tranh Xikêrốt (Mexico) với nghệ thuật Bích họa Hoành tráng– phải chiếm lĩnh bề mặt lớn của tường phố, ngôn ngữ nghệ thuật cũng chuyển, để đáp ứng phản ánh nội dung, với không gian nghệ thuật mới. Hay “Mẹ tổ quốc” trong quần thể điêu khắc phải dứng sừng sững trên đồi Mamaep. Hoặc tranh “Trận Bơrôđinô” diễn tả chiến trận giữa quân đội Nga (Cu Tu Dốp) giáo chiến với quân đội Pháp (Naponeon) thì phải là Prorama quanh tầng nóc Bảo tàng. Tác phẩm phải đồ sộ, gây choáng ngợp cảm xúc người xem. Các Bích họa lớn nóc trần nhà thờ Xictin đều có vai trò của nghệ sĩ sáng tạo và Giáo hoàng đầu tư.
Thể lọai nghệ thuật với yêu cầu lớn của xã hôi là phải nhà nước? hay một Tập đoàn? một Chủ sứ có kinh tế lớn đáp ứng đầu tư sáng tác. Làm ra tác phẩm còn có chổ đặt (tức mặt bằng cho lọai ngoài trời, Bảo tàng cho chỗ đặt tác phẩm), chỗ sử dụng để thưởng lãm. Bởi thế: Đặt hàng, đầu tư là nhu cầu mang đầy đủ yếu tố đáp ứng sáng tác và sử dụng. Cần hai vế là “Nhà nước đầu tư bảo trợ và Nghệ sĩ tài năng sáng tạo” mơi đáp ứng nhu cầu lớn. Nhà nước quyền uy (hay Mạnh Thườg quân lớn) và “Nghệ sĩ” phải gắn kết để thực hiện Thiếu một trong hai thành tố đó thì, như “Tay lẻ khó vỗ”? không thể có được “Tác phẩm Hoành tráng mang nội dung tầm vóc lớn, nghệ thuật đỉnh cao”. Muốn có đỉnh cao phải có nền rộng và dày để phát huy, phát triển. Các cuộc vận động, ‘đầu tư đại trà’, hay ‘đầu tư chọn lọc’ đều cần cả. Dẫu chưa có ngay tác phẩm nghệ thuật tầm vóc lớn, đỉnh cao, Nhưng ít ra cũng đã có những cái được? Cái được là: qua cái “Đại trà”, mới có “Cái chọn”. Tức có mở rộng thì mới có “Cái tinh”. Ta hy vọng từ nhiều “cái được chọn” sẽ có cái “đẩy cao” và tiến tới với tác phẩm nghệ thuật tầm vóc lớn, đỉnh cao? “Tượng đài Điện Biên Phủ” là kết quả như vậy? Gần đây có Tranh lớn (thực hiện 2019-2022) mang chủ đề “Điện Biên Phủ”, là loại Prorama tranh tròn quanh tầng 2 của Bảo tàng Điện Biên Phủ. Dù đánh giá ở mức nào, thì đây vẫn là két quả rất đáng ghi nhận. Để nói rằng: ta đã có tranh tầm vóc lớn về Điện Biên Phủ.
Khi xưa trong Binh pháp chọn người tài, cũng đi từ nhiều đến ít. Tức trong van quân, chọn nghìn, Nghìn chọn trăm, Trăm chọn chục, Chục chon ra 1 người. Tức là nếu không có ‘nền’ sẽ không có ‘đỉnh’. Chọn hiền tài (Văn-Võ) cũng qua ‘Thi cử’, qua ‘thời gian’ học hành và các cấp độ. Từ “Thi Hương”, đến “Thi Hội”, rồi mới đến “Thi Đình” mới chọn ra: Tiến sĩ, Trạng nguyên. Tất nhiên Hội đồng thi tuyển thời nào cũng đều phải công tâm và nghiêm luật. Tất cả đều phải thi tuyển chọn. Mỗi thời, mỗi giai đoạn đều có những giá trị của nó.Với nghệ thuật, đôi khi đương thời - trong cuộc chưa đánh giá được? Phải nhường cho đời sau nhận đinh. Song với sáng tác, nghệ sĩ phải làm hết trách nhiệm sứ mệnh ngay đương thời của mình.
Những điều nói trên cũng muốn Hà Nội và Nhà nước quan tâm, để Thủ đô có được những “Tác phẩm nghệ thuật tầm vóc lớn, kết tinh giá trị đỉnh cao” xứng tầm của Thủ đô và Đất nươc. (NVC) 5-7-2022.
Họa Sĩ – PBMT Nguyễn văn Chiến
Chào mừng Đại Hội - HLH Văn Học Nghệ Thuật Hà Nội nhiệm kỳ (2020-2025). Hội Mỹ thuật Hà Nội là một trong 9 Hội chuyên ngành, có tham luận hưởng ứng, xin chúc Đại hội thành công tốt đẹp.
Hội Mỹ thuật Hà Nội không ngừng phát huy, phát triển, với trên 500 hội viên là lực lượng sáng tác mạnh, giữ vị trí quan trọng, làm nên thành tựu MTTĐ nói riêng và Hội LLVHNTHN nói chug. Các nghệ sĩ tạo hình luôn mở rộng tìm tòi nghệ thuật, đa dạng, phong phú đề tài, chất liệu, thể loại, chú trọng nâng cao chất lượng tác phẩm, sáng tác với những yêu cầu và quan niệm mới của thời đại. Số lượng tác phẩm ngày càng phong phú, và có nhiều khởi sắc. Đồng thời quan tâm hướng tới có những tác phẩm xuất sắc, đỉnh cao.
Hội coi trọng sáng tác, tập hợp và tổ chức, thúc đẩy hoạt động Mỹ thuật có những hiệu quả. Hội đã tổ chức nhiều chuyến đi “Thực tế một ngày”, “ngắn ngày”, hoặc các “Trại sáng tác”. Tạo điều kiện cho hội viên tiếp cận các: Thắng cảnh, Di tích lịch sử - văn hóa, các nơi lao động, sản xuất, xây dựng, đến với bộ đội Biên phòng và biển đảo thâm nhập cuộc sống, tạo nguồn cảm hứng sáng tác.
Sự chú trọng phát huy thành tựu, nâng cao chất lượng tác phẩm, phát triển cùng thời đại, là mục đích hàng đầu. Các nghệ sĩ tạo hình Thủ đô coi vinh dự đi liền trách nhiệm, đem tài năng sáng tác. Lấy hiện thực cuộc sống là nguồn sinh lực vô tận, nuôi dưỡng sáng tác. Đi sâu gắn bó với các mặt cuộc sống đi lên của Hà Nội và đất nước, Tinh thần: Hà Nội với cả nước - Cả nước với Hà Nội. Các họa sĩ, điêu khắc phản ánh nhiều đề tài, khai thác nhiều khía cạnh đời sống để sáng tác. phát triển phong cách, gợi mở cái mới nghệ thuật. Sáng tác trên nhiều chất liệu, thể loại. đề tài: Lịch sử truyền thống và Cách mạng, Bảo vệ tổ quốc, Lao động, sản xuất, xây dựng phát triển thủ đô. Từ các tranh: phong tục, lễ hội, truyền thống chống ngoại xâm, chiến tranh cách mạng, đến sinh hoạt đời sống thực tại, hoặc chân dung, phong cảnh Hà Nội và cả các vùng miền đất nước. Sáng tác đi với triển lãm, giao lưu, quảng bá tác phẩm với xã hội.
Đổi mới, mở cửa, hội nhập, trân trọng những sáng tạo, kế thừa, phát huy tìm tòi cái mới, khơi dậy mọi tiềm năng Mỹ thuật, Để nghệ thuật đa diện, đa dạng, phong phú, hướng nghệ thuật đi vào cuộc sống. Coi trọng nâng cao chất lượng nghệ thuật, phát triển chuyên nghiệp, phong cách tác giả, đề cao bản sắc dân tộc. Từng bước hội nhập với mỹ thuật thế giới. Những yếu tố địa dư, môi trường thiên nhiên, con người, phong tục tập quán, truyền thống văn hoá , văn nghệ của thủ đô văn hiến, đã tác động đến sáng tác Mỹ thuật, tạo nên những đặc điểm, đặc trưng, phong cách, làm đậm nét Mỹ thuật Thủ đô Hà Nội.
Trách nhiệm sáng tạo hoàn toàn ở tài năng nghệ sĩ, mọi tài năng được phát huy, kế thừa, tìm cái mới, phản ánh những nội dung, chủ đề mà không ai làm thay. Hội viên tự khắc phục khó khăn, tự lo, tự vượt mình, ngày càng có ý thức về đổi mới, từng bước vươn lên trong sáng tác, định hình phong cách. Nghệ sĩ Có nhiều cách tiếp cận hiện thực, cách nhìn độc đáo, tìm tòi đa dạng thể loại, xử lý chất liệu thể hiện tác phẩm. Mỗi tác giả sáng tạo, góp vào cái chung, mở ra diện mạo mới những khởi sắc mới, hướng nghệ thuật: chân, thiện, mỹ. Thành tựu MTTĐ 5 năm qua, là sự nỗ lực tích cực sáng tác của hội viên trong thời kỳ đổi mới, hội nhập quốc tế.
Từ vận động sáng tác, tổ chức đi thực tế, sáng tác và triển lãm, được hội viên hưởng ứng. Triển lãm MTTĐ trở thành truyền thống, không thể thiếu trong đời sống văn hóa tạo hình hàng năm vào dịp 10 -10. Đây là một hoạt động trọng tâm của Hội. Triển lãm là ngày hội của giới Mỹ thuật thủ đô, gặp gỡ giao lưu nghề nghiệp với những sáng tác mới. Ngoài ra, còn có các triển lãm khác, như Triển lãm Chuyên đề về Bác Hồ (5- 2015), hoặc triển lãm cá nhân của các tác giả hội viên. Kết quả sáng tác với số lượng lớn Tranh - Tượng đã chọn trưng bày trong các Triển lãm MTTĐ. Nhiệm kỳ (2015 – 2020) là: 1260 tác phẩm (Cụ thể: Năm 2015 là: 260 tác phẩm. Các năm: 2016, 2017, 2018 2019 và 2020 mỗi năm:250 tác phẩm). Hội đã chọn “Trung tâm Triển lãm” (ở Vân Hồ) làm nơi, mới đủ sức trưng bày số lương tác phẩm. Cho thấy MTTĐ phát triển mạnh cùng thời đại, góp vào sự quảng bá mỹ thuật, mở rộng đời sống văn hóa tạo hình đến với công chúng. Trong các triển lãm có nhiều thủ pháp, về kỹ thuật, hình thức mới, biểu hiện ngôn ngữ tạo hình, chuyển tải nội dung gây được những ấn tượng đáng kể. Sự phát triển Mỹ thuật về nền rộng là thấy rất rõ, nhưng còn thiếu đỉnh cao. Triển lãm MTTĐ, trao giải thưởng, in sánh vựng tập Triển lãm MTTĐ hàng năm là sự quyết tâm của Hội. Các sách đó ghi nhận sự hoạt động và phát triển, để hội viên theo dõi về sáng tác để phát huy, và giúp cho “Nghiên cứu - Phê bình Mỹ thuật” có tư liệu. Rất cần chú trọng chất lượng ảnh chụp tác phẩm gửi đến. Ngoài ảnh để HĐNT chọn trưng bày, Hội nên yêu cầu hội viên gửi các ‘File ảnh tranh – tượng’ chuyển qua Emai của Hội. Tránh phải Sken quét lại ảnh, làm giảm chất lượng. Sách Tranh -Tượng TLMTTĐ cần được nâng cao, có thể in để phát hành, nhằm quảng bá MTTĐ.
Trong thời gian “chống dịch Covit19”, các Họa si - Điêu khắc Thủ đô vẫn hoạt động tại nhà, dành thời gian sáng tác. Trao đổi giáo lưu trên mạng Internet về suy nghi và hoạt động của mình với bạn bè đồng nghiệp. khắc phục khó khăn, tạo không khí lạc quan. Nhiều tác giả có tác phẩm về ‘chống Covit19’ tham gia triển lãm.
Hội MTHN với nôi lực, với vai trò của một hội chuyên ngành đã và đang phát huy thành tựu, để thúc đẩy phát triển, là sự nỗ lực lớn của Hội viên. Tuy nhiên trong nhiệm kỳ qua, không tránh khỏi những nhược điểm, cần khắc phục. Ta hy vọng và đặt niềm tin vào của Ban chấp hành mới trong trong nhiệm kỳ (2020 - 2025) để Mỹ thuật Thủ Đô không ngừng phát triển.
Cần chú ý hơn nữa về các nội dung đề tài Hà Nội với nhu cầu “Tác phẩm nghệ thuật tầm vóc lớn, kết tinh giá trị đỉnh cao” . Đó là đòi hỏi những tác phẩm dài hơi, tầm cỡ, mang chủ đề nội dung lớn về xã hội lịch sử, chiến tranh cách mạng của Thủ đô và đất nước. Do vậy ngoài sự nỗ lực của tác giả, phải cần có sự bảo trợ, đầu tư, của nhà nước cho những tác phẩm lớn xứng tầm lịch sử. Để nghệ sĩ có điều kiện phát huy sáng tạo.(*)
Tranh: “Bảo vệ Biển đảo Tổ quốc” sơn dầu - Nguyễn Văn Chiến (Triển lãm MTTĐ).Ta tự hào về Thủ đô đã trên ngàn năm tuổi, là nơi hội tụ phat huy phát triển và lan tỏa tinh hoa. Mỹ thuật Thủ đô Hà Nội với đà ngày càng phát triển, tô đậm thêm truyền thống Văn hóa ngàn năm Thăng Long Văn hiến, đáp ứng nhu cầu thẩm mỹ tạo hình ngày càng cao của người Hà Nội, của thủ đô vì hòa bình. Mỹ thuật Thủ đô góp vào công nghiệp văn hóa xây dựng con người mới Thủ đô, trong công cuộc đổi mới phát triển của đất nước. (NVC)
………………………………………
Cần nói thêm (*) Sáng tác Tranh Tượng về các đề tài lớn, lịch sử truyền thống và cách mạng của Thủ đô và đất nước?
Cơ chế thị trường đặt ra nhiều thách thức trước loại nghệ thuật này. Nghệ sĩ sáng tác triển lãm một lần? rồi mng về ‘để đấy’? Loại tranh “khó bán”. Bảo tàng, nhà nước công sở cũng không mấy mua, sử dụng tác phẩm còn hạn hẹp. Trong khi nhu cầu kinh tế của nghệ sĩ luôn cần để tiêp tục đời sống và sáng tác.Nên số lượng sáng tác vê đề tài đó thưa dần. Chả lẽ vấn đề vốn được cho là “quan trọng” lại là chuyện “bàn hão”sao? Trước những sự kiện lón lao của Thủ Đô và Quốc gia , đất nước đã giành được vẻ vang trong lịch sử. Thì đâu là tác phẩm tiêu biểu tầm cỡ về: “Ngàn năm Thăng Long-Hà Nội”?? đâu là “CMTháng 8, lập nên nhà nước cánh mạng”? Đâu là GPTĐ? ĐBP trên không tháng Chạp - đập tan không lực Hoa Kỳ xâm phạm ? Đâu là GPMN? Hay các sự kiện lớn, Các trận đánh lớn trong lịch sử…? Những ngày kỷ niệm quan trọng lấy gì để tôn vinh, tuyên truyền …chả lẽ, chỉ biết “dậm chân, tại chỗ” đưa ra “Trình/ Chiếu/Diễn/Ca” cái đã có (đã cũ, lại chưa đủ tầm)? mà đòi hỏi cần có những tác phẩm nghệ thuật xứng tầm đáp ứng?
Bây giờ chỉ còn thấy phía Quân đội (TCCT và BTQS) phát động, với các cuộc Vận động: “sáng tác về Đề tài LLVT và CTCM” hàng năm với định kỳ 5 năm? Đây là vấn đề không chỉ “Vận động hành chính”, mà phải là vấn đề thực sự của sáng tác, của học thuật, của nhu cầu bức thiết xã hội, là nhà nước đặt hàng, đầu tư, để tài năng nghệ sĩ thực hiện. Thúc đẩy công nghiệp Văn hóa nghệ thuật thủ đô phát triển, trong công cuộc xây dựng đất nước và bảo vệ tổ quốc.
Những “Tác phẩm Hoành tráng mang nội dung tầm vóc lớn, kết tinh giá trị nghệ thuật đỉnh cao”, Cần được hiểu đầy đủ các tố chất: tầm vóc lớn, giá trị nội dung và nghệ thuật đỉnh cao. Thiêu hụt các yếu tố đó là bất thành. Để tránh hiểu lầm: cứ kích thước to là hoành tràng? Hay đơn thuần cứ ghép/gộp hình ảnh mà cho là nội dung lớn? Hoặc kích thước nhỏ mà có ưu điểm này nọ? lại cho là HT? đều không phải nghệ thuật này. Tức phải đồng bộ thực sự tầm vóc. Mỹ thuật thế giới cho thấy: Tranh Xikêrốt (Mexico) với nghệ thuật Bích họa Hoành tráng– phải chiếm lĩnh bề mặt lớn của tường phố, ngôn ngữ nghệ thuật cũng chuyển, để đáp ứng phản ánh nội dung, với không gian nghệ thuật mới. Hay “Mẹ tổ quốc” trong quần thể điêu khắc phải dứng sừng sững trên đồi Mamaep. Hoặc tranh “Trận Bơrôđinô” diễn tả chiến trận giữa quân đội Nga (Cu Tu Dốp) giáo chiến với quân đội Pháp (Naponeon) thì phải là Prorama quanh tầng nóc Bảo tàng. Tác phẩm phải đồ sộ, gây choáng ngợp cảm xúc người xem. Các Bích họa lớn nóc trần nhà thờ Xictin đều có vai trò của nghệ sĩ sáng tạo và Giáo hoàng đầu tư.
Thể lọai nghệ thuật với yêu cầu lớn của xã hôi là phải nhà nước? hay một Tập đoàn? một Chủ sứ có kinh tế lớn đáp ứng đầu tư sáng tác. Làm ra tác phẩm còn có chổ đặt (tức mặt bằng cho lọai ngoài trời, Bảo tàng cho chỗ đặt tác phẩm), chỗ sử dụng để thưởng lãm. Bởi thế: Đặt hàng, đầu tư là nhu cầu mang đầy đủ yếu tố đáp ứng sáng tác và sử dụng. Cần hai vế là “Nhà nước đầu tư bảo trợ và Nghệ sĩ tài năng sáng tạo” mơi đáp ứng nhu cầu lớn. Nhà nước quyền uy (hay Mạnh Thườg quân lớn) và “Nghệ sĩ” phải gắn kết để thực hiện Thiếu một trong hai thành tố đó thì, như “Tay lẻ khó vỗ”? không thể có được “Tác phẩm Hoành tráng mang nội dung tầm vóc lớn, nghệ thuật đỉnh cao”. Muốn có đỉnh cao phải có nền rộng và dày để phát huy, phát triển. Các cuộc vận động, ‘đầu tư đại trà’, hay ‘đầu tư chọn lọc’ đều cần cả. Dẫu chưa có ngay tác phẩm nghệ thuật tầm vóc lớn, đỉnh cao, Nhưng ít ra cũng đã có những cái được? Cái được là: qua cái “Đại trà”, mới có “Cái chọn”. Tức có mở rộng thì mới có “Cái tinh”. Ta hy vọng từ nhiều “cái được chọn” sẽ có cái “đẩy cao” và tiến tới với tác phẩm nghệ thuật tầm vóc lớn, đỉnh cao? “Tượng đài Điện Biên Phủ” là kết quả như vậy? Gần đây có Tranh lớn (thực hiện 2019-2022) mang chủ đề “Điện Biên Phủ”, là loại Prorama tranh tròn quanh tầng 2 của Bảo tàng Điện Biên Phủ. Dù đánh giá ở mức nào, thì đây vẫn là két quả rất đáng ghi nhận. Để nói rằng: ta đã có tranh tầm vóc lớn về Điện Biên Phủ.
Khi xưa trong Binh pháp chọn người tài, cũng đi từ nhiều đến ít. Tức trong van quân, chọn nghìn, Nghìn chọn trăm, Trăm chọn chục, Chục chon ra 1 người. Tức là nếu không có ‘nền’ sẽ không có ‘đỉnh’. Chọn hiền tài (Văn-Võ) cũng qua ‘Thi cử’, qua ‘thời gian’ học hành và các cấp độ. Từ “Thi Hương”, đến “Thi Hội”, rồi mới đến “Thi Đình” mới chọn ra: Tiến sĩ, Trạng nguyên. Tất nhiên Hội đồng thi tuyển thời nào cũng đều phải công tâm và nghiêm luật. Tất cả đều phải thi tuyển chọn. Mỗi thời, mỗi giai đoạn đều có những giá trị của nó.Với nghệ thuật, đôi khi đương thời - trong cuộc chưa đánh giá được? Phải nhường cho đời sau nhận đinh. Song với sáng tác, nghệ sĩ phải làm hết trách nhiệm sứ mệnh ngay đương thời của mình.
Những điều nói trên cũng muốn Hà Nội và Nhà nước quan tâm, để Thủ đô có được những “Tác phẩm nghệ thuật tầm vóc lớn, kết tinh giá trị đỉnh cao” xứng tầm của Thủ đô và Đất nươc. (NVC) 5-7-2022.
