5 nữ họa sĩ châu Âu nổi bật nhất trong thế kỷ 19, họ là ai?

Học viện Mỹ thuật và những phòng vẽ tại châu Âu trong nửa sau của thế kỷ 19 là những tổ chức chuyên nghiệp đầu tiên tiếp nhận phụ nữ, với hàng trăm người đã được đào tạo nghệ thuật một cách chính thức và bài bản. Từ đây đã xuất hiện những nữ họa sĩ tài năng. Dưới đây là 5 nữ họa sĩ châu Âu nổi bật nhất trong thế kỷ 19

1. Elizabeth Jane Gardner Bouguereau

Mặc dù các họa sĩ nam dường như vẫn “thống trị” thế giới nghệ thuật, nhưng cùng với việc được học hành bài bản cũng có nhiều nữ họa sĩ Pháp và Anh đã dần nổi bật lên. Những nữ họa sĩ thành công nhất cũng là người thân của các họa sĩ nam nổi tiếng, và nhiều nữ họa sĩ độc lập cũng đã được thế giới nghệ thuật công nhận.

Nhắc đến tác phẩm của Elizabeth Jane Gardner Bouguereau (1837 – 1922), các nhà phê bình thường cho rằng tranh của cô quá gần với phong cách vẽ của chồng – nam họa sĩ nổi tiếng William Bouguereau. Gardner Bouguer đã nhận phải những lời chỉ trích như vậy từ khi còn sống. Cô đã nổi tiếng vào thời điểm đó với câu trả lời: “Tôi biết rằng tôi bị buộc phải thể hiện cá tính của bản thân, nhưng tôi thà nổi tiếng vì là người bắt chước tốt nhất của Bouguereau“.

Rõ ràng, Gardner Bouguereau cảm thấy rằng mình đã bị chỉ trích khi tác phẩm của cô quá giống với họa sĩ nổi tiếng nhất lúc bấy giờ. Mặc dù cô thực sự giống người chồng mình trong kỹ năng vẽ tranh, nhưng cô cũng có một số tác phẩm tuyệt vời; nhiều trong số đó có những biểu cảm độc đáo, khiến người xem có thể nhận ra ngay đó là tranh của cô.

Tác phẩm có tên “Con gái của nông dân” là một ví dụ. Những bức tranh như thế này đã bị nhiều học giả của thế kỷ 20 lầm tưởng là sự lý tưởng hóa nông dân từ thực tế đáng buồn; rằng chúng chỉ có ý nghĩa động viên cho người nghèo. Bức tranh này được nhận xét là không đủ thực tế bởi vì không thể hiện công việc nhà nông chân lấm tay bùn và vất vả như cách vẽ của một số họa sĩ theo chủ nghĩa hiện thực. Tuy vậy, thật thiếu sót khi coi tất cả những người nông dân nghèo là những người ở bẩn, có cuộc sống khổ sở với công việc toàn là khó khăn vất vả. Trên thực tế, khi Gardner Bouguereau sáng tác, một số nông dân đã được cô mời làm người mẫu, vì thế mà bức tranh này thể hiện niềm vui của cuộc sống nhiều hơn là nỗi buồn khổ.

Vào một ngày nắng đẹp, người phụ nữ trẻ xinh đẹp đứng giữa bầy gà trong trang trại, cúi đầu nhìn xuống những con gà của mình, tay rắc thức ăn. Bầy gà vây quanh ngước nhìn cô, háo hức chờ đợi bữa tiệc của chúng; một số chú gà còn hướng ánh nhìn về phía người xem tranh. Bức tranh này khiến cho người xem cảm nhận được sự hạnh phúc, bằng cách quan sát cuộc sống và tận hưởng cuộc sống hàng ngày chỉ qua những điều giản dị. Bức tranh “Con gái của người nông dân” lần đầu tiên được trưng bày tại triển lãm Salon Paris năm 1887 và triển lãm Exposition Universelle năm 1889.

2. Elizabeth Southerden Thompson

Elizabeth Southerden Thompson (1846 – 1933) cũng là một trong những nữ họa sĩ nổi tiếng nhất ở Anh lúc bấy giờ, đây là nữ họa sĩ đầu tiên trở nên nổi tiếng với các bức tranh quân sự và lịch sử.

Thompson đã rời nước Anh ra nước ngoài học tập, cô tới Florence và Rome, dưới sự giúp đỡ của thầy Giuseppe Bellucci, sau đó tới học tại Trường Nghệ thuật South Kensington của London. Danh tiếng của cô được xác nhận vào năm 1874, khi bức tranh “Roll Call” được trưng bày tại Đại học Nghệ thuật Hoàng gia, được Nữ hoàng Victoria mua, và hiện nay vẫn thuộc bộ sưu tập của hoàng gia.

3. Evelyn De Morgan

Evelyn De Morgan (1855-1919) là một họa sĩ thế hệ thứ hai thuộc trường phái nghệ thuật Raphael. Bà cũng là cháu gái họa sĩ nổi tiếng John Spencer Rodham Stanhope. Bà là một trong số ít nữ tín đồ của Dante Gabriel Rossetti và Edward Coley Burne-Jones, với phong cách sáng tạo có sự liên kết chặt chẽ với thế hệ đi trước.

De Morgan bắt đầu học tại Trường Mỹ thuật Slade vào năm 1873, khi ngôi trường này mới chỉ thành lập được hai năm. Năm 1875, bà sang Ý học trong hai năm, sau đó đến năm 1887 thì kết hôn với một nghệ nhân gốm sứ nổi tiếng kiêm nhà thiết kế – William de Morgan. Cặp đôi này có chung sở thích về tình yêu nghệ thuật, tín ngưỡng chính trị và tín ngưỡng tâm linh. Một người bạn thân của họ đã từng nói: “Thật bất thường khi tìm thấy hai người rất tài năng mà hài hòa về mặt nghệ thuật“.

4. Eleanor Fortescue-Brickdale

Eleanor Fortescue-Brickdale (1871- 1945) là một họa sĩ minh họa và họa sĩ sơn dầu đáng kính trong thời đại của cô. Năm 1896, cô đã sáng tạo bức tranh tường hình bán nguyệt “Spring” cho phòng ăn của Học viện Nghệ thuật Hoàng gia. Năm 1902, cô trở thành thành viên nữ đầu tiên của Hiệp hội Họa sĩ tranh sơn dầu. Fortescue-Brickdaleđã vẽ minh họa cho nhiều cuốn sách, như Thơ của Tennyson (1905) và W.M. Canton, Câu chuyện về Thánh Elizabeth ở Hungary (1912), hay Nhật ký của một khu vườn thế kỷ 18 (1926) của D.C. Calthorp, v.v..

Năm 1919, “Cuốn sách vàng về những người phụ nữ nổi tiếng của Eleanor Fortescue Brickdale” đã được xuất bản bởi Hodder & Stoughton. Cuốn sách này tổng hợp những câu chuyện huyền thoại về những người phụ nữ nổi tiếng nhất trong lịch sử, biên soạn từ những cuốn sách của bậc thầy văn học của William Shakespeare, Tennyson, Charles Dickens, Ellen Poe và John Keats. Mặc dù cuốn sách này không giải thích rõ ai là người có ý tưởng tạo ra cuốn sách và ai là người biên soạn nội dung, nhưng tên của cuốn sách đã cho thấy rõ rằng người biên tập chắc chắn phải là Fortescue-Brickdale.

Nói về hội họa, các tác phẩm của cô thường miêu tả chủ đề có tính đại biểu của thế kỷ 19, phản ánh ra những giá trị trong phong cách của Raphael, Dante Gabriel Rossetti và William Holman Hunt. Ví dụ bức “The Power of the Poet” của cô cho thấy thơ ca và âm nhạc không chỉ có sức mạnh trong thế giới này, mà còn có thể chạm tới các vị thần: Nhà thơ đến trả lại cây đàn mandolin, và thiên thần đã mở cửa cho ông vào. Có thể thấy trong bức tranh rằng chùm chìa khóa mở cửa thiên đường vẫn đang đung đưa trong tay của thiên thần như đang chờ đợi để mở những cánh cửa tiếp theo.

5. Laura Theresa Alma-Tadema

Quý bà Laura Theresa Alma-Tadema (1855-1909) bắt đầu học vẽ với Ford Madox Brown và với họa sĩ người Hà Lan Quý ngài Lawrence Alma-Tadema, người đã yêu mái tóc và phong cách của bà. Alma-Tadema chịu ảnh hưởng lớn từ các họa sĩ vẽ nội thất người Hà Lan thế kỷ 17 như Jan van Mieris và Gabriel Metsu. Hầu hết các bức tranh của cô được thực hiện trong phòng vẽ của riêng mình, với đồ nội thất cổ và tường theo phong cách Hà Lan. “The Persistent Reader” là một trong những tác phẩm được Alma-Tadema thực hiện trong phòng vẽ.

Bức tranh này mô tả một đôi vợ chồng tuyệt đẹp trong những bộ trang phục lộng lẫy đang ở bên trong một căn phòng. Ngoài cửa sổ là một bầu không khí xanh tươi thoáng đãng; người phụ nữ đã chuẩn bị xong xuôi đồ đạc và cầm mũ trong tay, dường như muốn chuẩn bị ra ngoài đi tản bộ, với ánh mắt sốt ruột chờ đợi người bạn đời của mình. Sau một thời gian lâu chờ đợi, có vẻ như tâm trạng cô càng lúc càng bực bội. Người chồng vẫn mải mê đọc sách, không rời mắt khỏi sách để cùng đi dạo với vợ, thậm chí không để ý rằng người phụ nữ đang cố gắng làm anh ta chú ý.

Trên đây chỉ là một vài trong số những nữ họa sĩ châu Âu thế kỷ 19 được kính trọng. Còn có nhiều người phụ nữ khác cũng thành công trong thế giới nghệ thuật. Mặc dù không có quá nhiều “uy quyền” như các họa sĩ nam nổi tiếng, nhưng họ cũng đáng để hậu thế nghiên cứu, có thể kể đến những cái tên như: Elizabeth Auntie, Elizabeth Edom Armstrong Forbes, Henrietta Rae, Lucy Kemp-Welch, Sophie Anderson, Marie Spartali Stillman và Kate Perugini (con gái của Charles Dickens), v.v..